BFOTO
BFOTO
Index Tractiematerieel Leasinglocs Trafiek Lijnen Documenten Bfoto Links


Het UIC "Union internationale des chemins de fer" is een bekend begrip in de spoorwereld. We kennen het vooral via de
 UIC codes. Wat deze codes juist willen zeggen leggen we u later uit. Maar eerst gaan we kijken waarvoor het UIC juist staat.

Inleiding

In 1922 werd het UIC opgericht voor internationale samenwerking tussen verschillende spoorwegmaatschappijen en de promotie van het spoorwegvervoer. (Zowel qua reizigers als qua goederen). Met het oog op het internationale verkeer ging men vooral standaardiseren.
(eenzelfde spoorbreedte, zelfde koppelingen, standaard technische eisen,... voor de wagons zodat vlot grensverkeer mogelijk is. Zoals we later zullen zien hoefde men uiteindelijk enkel naar de UIC-code te kijken om te weten of de wagon geschikt is om over de grens te mogen, indien men elke wagon apart zou moeten keuren zou men ongelofelijk veel manschappen en tijd moeten hebben om dit te verwezenlijken. Met als het gevolg dat spoorvervoer tezamen met de lonen van werknemers een gigantische groei zou kennen).
Buiten het standaardiseren was het UIC ook voor de verbetering van spoorwegbouwkunde. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het UIC bijzonder geïnteresseerd is in Hogesnelheidstreinen, want de techniek van zowel spoor als trein is in deze sector bijzonder vooruitstrevend.

Vanwege de globalisering van den ijzeren weg in Europa (eenvoudig gezegd, vrijmaken van de markt en privatiseren van de spoorbedrijven) is in 2005 het "Nieuwe UIC-code" ontworpen die door het leven gaat als de "NVR-code". De hoofdtaak samenwerking tussen de verschillende maatschappijen vervalt gedeeltelijk, want de spoorvervoerders zijn concurrenten nu iedereen per definitie in elk land mag rijden. Als 'tegenprestatie' legt het UIC zich vooral toe op de infrastructuur. De netuitbaters blijven, maar door middel van eenzelfde systemen te gebruiken (denk aan GSM-R, ERTMS,...) moet het voor een spoorvervoerder makkelijker zijn om hun tractievoertuigen op meerdere netten te laten rijden zonder 10 verschillende controlesystemen op hun loc te hebben (aankoop, onderhoud en keuring hiervan kosten trouwens redelijk veel geld!).
De promotie tot het spoorvervoer is voor het UIC belangrijker dan ooit, zeker in een tijd waar er hevige concurrentie is van de weg, havens en luchthavens. Door de infrastructuur te standaardiseren door middel van dezelfde communicatie- en beveiligingssystemen zal men de concurrentie op langeafstandsvervoer zeker aankunnen. Door middel van nieuwe technologieën zal men vb. proberen wagons te ontwikkelen die minder lawaai maken. (concurrentie met [nacht]luchtverkeer), milieuvriendelijke locomotieven en onderhoudstechnieken (concurrentie met het zwaar vervuilende wegverkeer). Bevorderen van samenwerkingen tussen spoorvervoerders met als doel intercontinentale verbindingen te kunnen krijgen. (concurrentie met scheepvaart).
En voor het reizigersverkeer de verdere ontwikkeling van PRIFIS. Dit systeem moet passagiers toelaten om zeer makkelijk juiste informatie te krijgen en te reserveren op internationale , luxueuze, treinen.

Het UIC telt een 171-tal leden (netbeheerders, spoorbedrijven,...) overal ter wereld, en is gevestigd in Parijs.
Vanwege het internationale karakter van deze "vereniging" zijn er maar liefst 3 officiële talen: nl. het Frans, Engels en Duits.

 

Even uitleggen

Voordat we overgaan tot het verklaren van de alomgekende UIC-codes gaan we eerst enkele begrippen uitleggen die u nog zal tegenkomen.

RIV = afkorting voor "Regolamento Internazionale Veicoli" , en regelt welke goederenwagons internationaal ingezet mogen worden. Volgens het RIC mogen wagons wederzijds gebruikt worden op voorwaarde dat de wagon meteen na aankomst op de eindbestemming geladen wordt, en dat de lading + wagon terugkeren naar het land van herkomst. Met dit systeem werden er minder "lege kilometers" (lege wagons, dus wagons die niks opbrengen) gemaakt.
Er bestaan ook RIV-codes dewelke wij u nog zullen uitleggen

RIC = afkorting voor "Regolamento Internazionale Carozze", heeft hetzelfde principe als het RIV, maar nu voor passagierswagons.

EUROP-pool = "uitgebouwde RIV", enkele landen : Duitsland, Zwitserland, België, Denemarken, Italië, Oostenrijk, Luxemburg, Frankrijk, Nederland,... ontwierpen een economisch zeer aantrekkelijke pool. Het berust op hetzelfde principe als het RIV, met het verschil dat de wagons van de verschillende maatschappijen door elkaar konden worden gebruikt. Op voorwaarde dat er in elk land evenveel EUROP-wagons waren (van verschillende landen) als het EUROP-wagons bezat. Elke dag werd berekend hoeveel wagons er tussen de landen gewisseld moesten worden om in evenwicht te blijven. Het is dus ook niet verwonderlijk dat sommige wagons maandenlang buiten hun 'vaderland' zaten.
Bijvoorbeeld: land A heeft 50 wagons, land B 20 en land C 30. 's Avonds heeft land A 45 wagons, land B 30 en land C 25. Voor het evenwicht te behouden moet land B de volgende dag minstens 5 wagons naar land A transporteren en 5 wagons naar land C. Uiteraard ging het vroeger over duizenden wagons, die een enorme administratie met zich meebrachten. Maar economisch relatief voordelig reden.

INTERFRIGO = Snel vervoer van goederen in koelwagens door Europa. De oudere rotten zullen zich ongetwijfeld de befaamde bananentreinen herinneren die met de HLD 51 naar Duitsland gingen.

TEN-pool = afkorting van "Trans Europ Night", regelde slaapwagon treinen toen er nog veel internationaal (nacht) verkeer was.

De codes

Na voorgaande uitleg kunnen we het hebben over de befaamde UIC-codes. Elke wagon heeft een unieke 12-cijferige code, waarbij het laatste cijfer een controlecijfer is. In 2006 voerde men ook het UIC-nummer voor locomotieven in.
De nummer en inhoud van nummer is bij passagier en goederenwagons grotendeels hetzelfde. Daarom gaan we ze allebei apart bespreken.

Passagierswagon

Als voorbeeld nemen we dit UIC nummer: 50 88 20-26 412-7. Dit nummer behoorde toe aan een Lb die inmiddels al lang buiten dienst is. Laten we beginnen met de ontleding van de cijfers. Groep per groep.

Indien u zelf een UIC reizigerswagon nummer wilt nakijken komt u op deze lijst aan uw trekken.

Goederenwagon

Bij de goederenwagons valt onmiddellijk de andere plaatsing en vorming van het UIC nr. op. Als voorbeeld nemen we UIC nr. 21 88 1442 5 103-1

Indien u zelf een UIC goederenwagon nummer wilt nakijken komt u op deze lijst aan uw trekken.

 

Controle

Zoals u wellicht opmerkte is het 12de cijfer een controlecijfer. Via een eenvoudige berekening stelt het u in staat om te controleren of de UIC nr. goed is.
Uiteraard voeren we het controlenummer niet in deze berekening

UIC nr

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

0

Vermenigvuldigen met:

2 

1

2

1

2

1

2

1

2

1

2

Uitkomst:

2

2

6

4

10

6

14

8

18

1

0

Cijfers optellen:

2+2+6+4+1+0+6+1+4+8+1+8+1+0 = 44

Eerstvolgende tiental:

50

Som aftrekken van tiental:

50 - 44 = 6

Het controlenr zal dus 6 zijn.

Om het duidelijk te maken nemen we het UIC nr 50 88 20-26 412-7 van onze Lb eens als voorbeeld

UIC nr.

5

0

8

8

2

0

2

6

4

1

2

Vermenigvuldigen met:

2 

1

2

1

2

1

2

1

2

1

2

Uitkomst:

10

0

16

8

4

0

4

6

8

1

4

Cijfers optellen:

1+0+0+1+6+8+4+0+4+6+8+1+4 = 43

Eerstvolgende tiental:

50

Som aftrekken van tiental:

50 - 43 = 7

Het controlenr is 7, en dat klopt met ons UIC nr.

Deze methode stelt ons in staat om een ontbrekend nr. in een UIC code te berekenen. En dat is iets wat ons al goed van pas kwam om UIC-nr's op oude wagons te controleren op echtheid.

als voorbeeld nemen we het UIC-nr van de welgekende Lb: 50 88 20-26 4X2-7

UIC nr.

5

0

8

8

2

0

2

6

4

X

2

 -7

Vermenigvuldigen met:

2 

1

2

1

2

1

2

1

2

1

2

  

Uitkomst:

10

0

16

8

4

0

4

6

8

X

4

  

Cijfers optellen:

1+0+0+1+6+8+4+0+4+6+8+4 = 42
Controlecijfer optellen 42 + 7 = 49

Eerstvolgende tiental:

50

Som aftrekken van tiental:

50 - 49 = 1

Het ontbrekend cijfer is 1.

Bemerk dat we een getal berekenden dat we moesten vermenigvuldigen met 1.Wanneer we een getal moeten vermenigvuldigen met 2 is de werkwijze iets anders.

UIC nr.

5

0

8

8

2

0

2

6

4

1

X

-7

Vermenigvuldigen met:

2 

1

2

1

2

1

2

1

2

1

2

  

Uitkomst:

10

0

16

8

4

0

4

6

8

1

X

  

Cijfers optellen:

1+0+0+1+6+8+4+0+4+6+8+1 = 39

Controlecijfer optellen

39 + 7 = 46

Eerstvolgende tiental:

50

Som aftrekken van tiental:

50 - 46 = 4

Uitkomst verhogen met 9 indien getal oneven is

niet van toepassing in deze berekening

Uitkomst delen door 2

4 / 2 = 2

Het ontbrekende cijfer is2.

Zoals u ziet zit het systeem met de UIC-nrs zeer goed in elkaar, en is het zeer eenvoudig om controleberekeningen uit te voeren.

RIV-codes

Bij de UIC-codes van de goederenwagons vermeldden we al kort de RIV-codes. Deze codes zorgen ervoor dat we op eenvoudige wijze weten wat een bepaalde goederenwagon zijn "functies zijn".

Als voorbeeld nemen we goederenwagon 42 88 136 9 566-4, zoals we zien op de foto is zijn RIV-code Gkklms. Om de code te begrijpen moeten we in de lijst naar het onderdeel G (van Gesloten wagen van het gewone type met minimum 8 verluchtingsopeningen). De kleine letters kunnen van categorie tot categorie verschillen qua functie! Men gaat steeds uit van een "referentiewagon" en de punten waarop de wagon verschilt staan beschreven in deze RIV-code.

Bemerk dat indien we alleen het UIC nr. de RIV code aanvult. Door de eerste 2 cijfers van de UIC code weten we dat deze wagon 2 - 3 assen heeft, en we bij de RIV codes naar de specificaties met 2 of 3 assen moeten kijken!
Opnieuw een voorbeeld dat dit hele systeem zeer degelijk in elkaar zit.

Let op! De RIV-codes voor enkele (Deze Gkklms) en meervoudige/gelede wagons (denk aan 2 vastgekoppelde containerwagons met enkel aan de uiteinde buffers en koppelingen) krijgen andere RIV-codes.
De codes van de enkele wagons staan bovenaan de pagina, de meervoudige/gelede wagons hun code vind u dus onderaan.

Op deze lijst vind u alle lettercodes terug

UIC bij de NMBS

Als extra geven we u een lijst waarin per type passagierwagon staat hoe het UIC nr. gevormd zal zijn. Dit is zeer handig wanneer u enkel het NMBSnr of de indeling van het rijtuig kent. Samen met uw kennis over de UIC codes en de verschillende controleberekeningen kunt u zeer makkelijk het juiste nr. te weten komen.

Op deze lijst staan de NMBS UIC codes