|
|
Inleiding
Ten tijde van de levering van reeks 18 (I) naar een bestaand ontwerp hield de Belgische spoorwegindustrie zich bezich met het ontwerpen van een viersysteemloc. Nu was de behoefte daaraan niet zodanig (meer) dat deze plannen verwezenlijkt werden. Welke behoefte wél ontstond, was die van nieuwe loc voor de binnenlandse dienst. Dit was niet alleen het gevolg van een gestegen vraag naar elektrische locomotieven (door de veroudering van reeks 29, de ombouw van enkele locs tot Beneluxloc en het niet betrouwbaar functioneren van reeks 26), maar ook van een behoefte aan een zeer sterke loc voor het hellingrijke traject Namen-Luxemburg. Bij het ontwerpen van de nieuwe loc werden veel componenten overgenomen die al op de tekentafel lagen voor de viersysteemloc, zoals de in die tijd zeer moderne thyristorbestuurde aanzetuitrusting. Ook het ontwerp was gelijk aan het oorspronkelijke plan de nooit gebouwde van reeks 17.
De eerste serie van vijftien locs van de nieuwe reeks 20 werd vanaf 1975 in dienst gesteld, direct gevolgd door een tweede serie van
tien stuks. De locs kwamen nog in het donkergroen in dienst, op de laatste twee na. De 2024 en 2025 waren de eerste en enige elektrische
locomotieven die afgeleverd werden in de geel-blauwe kleurstelling. De locs reeks 20 waren indertijd de krachtigste thyristorlocomotieven
voor gelijkstroom ter wereld.
De locomotieven kwamen in dienst in Ronet voor inzet in de reizigersdienst Brussel-Luxemburg en de goederendienst vanuit Antwerpen of
Ronet op dezelfde lijn, vaak in dubbeltractie met een reeks 23 of 26. Helaas zijn de 20's erg storingsgevoelig gebleken, met name doordat
kleine defecten al snel resulteren in het geheel niet meer functioneren van de loc. Dit resulteert tot op de dag van vandaag in een relatief
laag aantal diensten voor het aantal aanwezige machines. Dat is al gedaald tot 24 sinds 13 mei 1992, toen de 2020 met de 2307 bij Hatrival
achterop een andere goederentrein reden en eerstgenoemde werd gereduceerd tot een hoop schroot.
In de jaren tachtig zijn alle machines blauw geschilderd. Na de sluiting van Ronet als stelplaats, verhuisden ze naar Stockem. Hier zijn ze
nog steeds in onderhoud, hoewel hun inzetgebied door het dalende aantal goederen- en reizigerstreinen via lijn 162 wel wat is veranderd.
Rond de eeuwwisseling deed reeks 20 (2008 - 2025) hoofdzakelijk dienst in de goederendienst tussen Antwerpen en Montzen, met enkele diensten
naar wat andere plaatsen. Met de komst van reeks 28 (II) en de volledige elektrificatie van lijn 24 in 2009 werd reeks 20 volledig van deze
verbinding gehaald. Ze werden vanaf dan vanuit Antwerpen , en vanaf 2011 ook vanuit Gent, ingezet naar alle uithoeken van het land. Uitgezonderd
de omgeving rond Luxemburg, waar ze destijds voor besteld werden,... .
De 2001 - 2007 kwamen eerst niet over naar de goederendienst, maar bleven EC's en P-treinen rijden op lijn 162. Pas vanaf april 2012 werden hun
treinen op lijn 162 overgenomen door reeks 13 en kwamen de 2001 - 2007 alsnog in de goederendienst terecht.
Buitendienststelling
Na het ongeluk met de 2020 in 1992, duurde het tot december 2011 vooraleer er een tweede exemplaar (HLE 2010) aan de kant werd geschoven.
De grote buitendienststelling begon vanaf juni 2012, toen reeks 13 zijn plaats in het binnenlands goederenvervoer begon op te eisen. De 20'ers
werden vanaf toen bij ieder groter defect in park geplaatst. Deze aanpak had zoveel succes dat men alsnog een tekort aan 20'ers kreeg!
Om dit tekort op te lossen combineerde men de goede onderdelen (voornamelijk bogies) van 2 20'ers bij elkaar zodat men 1 goede 20'er verkreeg en deze terug in dienst kon stellen!
Een groot aantal geplukte en defecte 20'ers kon zonder zware investeringen nooit meer uit park werden gehaald, en daarom werden er in de loop van november 2012 11 20'ers defnitief buiten dienst gesteld.
Op dit moment waren er nog evenveel exemplaren in dienst.
Het aantal actieve exemplaren daalde extreem snel in 2013, rond maart waren er nog maar 5 actieve exemplaren: 2001, 2003-2005 en 2024. De 2024 was het enige exemplaar dat sporadisch een goederentrein verzekerde,
midden april reed hij een laatste keer uit...
Beter ging het met de 2001, 2003 - 2005, vanaf januari 2013 verzekerden ze met regelmaat een passgierstrein op lijn 162. Tegen ieders verwachting in kreeg reeks 20 in mei zelfs een vaste dienst! P7600/P8602:
Jemelle - Brussel-Zuid en vica-versa. In het najaar werden deze diensten zelfs nog uitgebreid: Reeks 13 in het bezit van B-technics kreeg TBL1+ ingebouwd, en deze locomotieven zijn hierdoor niet meer toegelaten
in Luxemburg. Om dit probleem deels op te lossen werden enkele 20'ers i.p.v. 13'ers ingezet voor de treinen naar Luxemburg. Toen reeks 13 met TBL1+ half december eindelijk werd goedgekeurd in Luxemburg, bleef reeks 20
toch nog even actief op lijn 162. Op 31 december 2013 reed de 2003 de allerlaatste passagierstrein van reeks 20 tussen Aarlon- Brussel - Luxemburg. Dezelfde avond werden de 6 overgebleven 20'ers
(2001, 2003 en 2005 nog actief, 2004, 2007 en 2024) buiten dienst geplaatst. Het was immers verboden door de NMBS om na 31 december 2013 zonder TBL1+ nog passagierstreinen te verzekeren met eigen materieel!
Bewaarde exemplaren
| Nr | Eigenaar | Standplaats | Opmerkingen |
| 2001 | NMBS | Steenbrugge | |
| 2005 | CFV3V | Treignes | |
| 2005 | CFV3V | Treignes | |
| 2021 | TSP | Ciney |
© Sicco Dierdorp
Het is verboden om de volledige tekst van deze pagina te publiceren zonder toestemming van de rechthebbende