|
|
Inleiding
Ondanks plannen tot een 'modernere' motorwagen werd gelijk na de oorlog een serie van twintig wagens type 554 besteld, welke moesten dienen als snelle vervanging van de vele in de oorlog verloren gegane motorwagens. Het type werd uitgerust met dezelfde Brossel-motor als de 553 (reeks 49), maar werd wel voorzien van een ander uiterlijk. Ragheno te Mechelen leverde de twintig wagens aan Brugge en Haine St. Pierre in 1952. De 554's van Haine St. Pierre reden op diverse lijnen in het Centrum, die van Brugge reden onder andere op het toen nog lokaallijntje naar Oostende en de oude lijn Gent-Zelzate-Eeklo. In Brugge werden ze al snel verdreven naar Merelbeke, welke ze even later afstond aan Haine St. Pierre en Ath onder invloed van de komt van het type 605. Met de concentratie in Ath en Haine St. Pierre waren de 554's heer en meester 'rond de taalgrens'. Onder invloed van diezelfde 605's verschoven steeds meer diensten van Haine St. Pierre naar Ath, tot de laatste tien in juni 1984 ofwel buiten dienst gingen, ofwel ook naar Ath gingen. Vanaf dat moment vond dus ook een eerste buitendienststellingsgolf plaats. De tweede volgde drie jaar later, toen ze op hun laatste dienst Mons-Ath-Geraardsbergen werden vervangen door ander materieel. Na enige jaren conservering gingen twee van de vijf (de 4601 en 4603) laatste rijvaardige 46'ers naar Haine St. Pierre terug voor toeristische ritten van de NMBS zelf, twee andere (de 4608 en 4609) verhuisden naar Montzen om daar de nieuwere 43'ers uit hun laatste dienst als personeelstrein Welkenraedt-Montzen (lijn 39) te verdrijven. De twee 'excursiewagens' volgden hun voorbeeld al na korte tijd, zodat de laatste vier 46'ers in Montzen gestationeerd waren voor de personeelstreinen. Hier reden ze tot de eerste helft van de jaren negentig, toen opkomend autoverkeer en een dalend personeelsbestand de opheffing van deze dienst opleverde. Daarna werden ze langere tijd in Montzen aan de kant gehouden.
Buiten de wisselingen in kleurstellingen en het aanbrengen van eerst twéé koplampen in plaats van een enkele en later dubbele in plaats van enkele koplampen - zoals bij de overige motorrijtuigen - werden de 46'ers in de jaren zeventig voorzien van een nieuwe motor van GM (zoals de reeksen 44 en 45).
De eerste afgevoerde 46'er, de 4612, werd omgebouwd tot diensmotorstel voor het ES-departement. Voor deze diensten kreeg de motorwagen een platform op het dak. Buiten het werkplatform op het dak, was ook zijn nieuwe nummer , ES 4612, speciaal. Er werden meerdere motorstellen omgebouwd tot ES-dienststel, maar deze kregen bij hun ombouw telkens een nieuw driecijferig nummer. De 4612 vormde hierop de uitzondering. Uiteindelijk reed de 4612 vanuit Montzen zijn rondjes tot zijn buitendienststelling in 1999, het was toen de laatste 46'er in actieve NMBS dienst.
Een buitengewoon groot deel van de 46'ers is bewaard gebleven, hetgeen een gevolg is van de betrouwbaarheid (zeker na de renovatie van de jaren zeventig) en het goedkope onderhoud. Vermeldingswaardig is het feit dat CFV3V enkele 46'ers in een fantasielivrei moest schilderen toen ze nog op de lijn Dinant-Givet reden. Dit om duidelijk te maken dat deze stellen niet meer in dienst waren van de NMBS!
Bewaarde exemplaren
| Nr | Eigenaar | Standplaats | Opmerkingen |
| 4602 | TSP | Saint-Ghislain | |
| 4603 | NMBS | Charleroi-Sud | Monument |
| 4604 | Privé | Isières | Lokaal van een ULM club |
| 4605 | TSP | Saint-Ghislain | |
| 4608 | CFV3V | Mariembourg | |
| 4610 | CFV3V | Mariembourg | |
| 4611 | CFV3V | Mariembourg | Fantasielivrei |
| 4614 | SDP | Baasrode-Noord | Lokaal railbikes |
| 4616 | CFV3V | Mariembourg | |
| 4618 | TSP | Saint-Ghislain | |
| 4620 | SCM | Maldegem |
© Sicco Dierdorp
Het is verboden om de volledige tekst van deze pagina te publiceren zonder toestemming van de rechthebbende