|
|
Inleiding
Gedurende de hele jaren zeventig waren de elektrificaties, en dientengevolge de levering van steeds nieuwe series klassieke tweetjes, in volle
gang. Hoewel deze tweetjes nog tot 1980 doorgebouwd zouden worden, besloot de NMBS begin jaren zeventig ook tot het bestellen van een kleine
serie vierdelige stellen voor de snellere treindiensten over relatief lange afstand; hoofdzakelijk de 'semi-direct', iets wat nu vergelijkbaar
is met de IR-dienst.
De nieuwe stellen, waarvan er in een drietal deelseries uiteindelijk 44 gebouwd werden, waren in veel opzichten een revolutie ten opzichte van
de klassieke tweetjes. Ten eerste waren ze dus vierdelig, met de motordraaistellen onder de beide middenbakken. Ze kregen verder een nieuwe
kopvorm (zonder doorloopmogelijkheid) en een geknikte zijwand, waardoor een ruimer interieur mogelijk was. Het interieur was ook aanmerkelijk
luxer en zowel van binnen als van buiten werden ze uitgevoerd in de toen moderne kleurstelling grijs-oranje. Het was in die tijd zelfs de
bedoeling dit als nieuwe kleurstelling voor al het NMBS-materieel te introduceren, maar gelukkig is het niet verder gekomen dan deze viertjes
en twee op proef geschilderde M2's. In de tweede helft van de jaren tachtig werd begonnen met het herschilderen van alle stellen in het
bordeaux-rood. De 808 heeft enige jaren als reclame-zuil rondgereden voor het commerciële televisiestation VTM.
De 801-844 genummerde stellen kunnen gekoppeld rijden met alle klassieke tweetjes. In de normale dienst komt dit wel voor, maar tegenwoordig niet zo vaak meer als 'vroeger'. Onderling kunnen er maximaal drie 800'en gekoppeld worden. De 800'en rijden nog altijd in veel IR-diensten, met name in diensten in het Centrum. In de jaren '10 waren er enkele uiterlijke veranderingen zoals de aanpassingen aan de frontseinen (niet meer in een nis) en het verwijderen van cabinedeuren bij enkele stellen.
In 2009 werd beslist om de AM75'ers te moderniseren. Rond eind 2011/begin 2012 werd de 843 naar CW Mechelen gestuurd om als proef gemoderniseerd te worden. Na de nodige testritten en
problemen werd hij op 11 januari 2016 gelost om terug in commerciële dienst te rijden. Het is de bedoeling om de hele reeks te moderniseren, en in 2018 werd bekend dat men alsnog ETCS in deze
stellen wenst in te bouwen. In juni van datzelfde jaar kwam stel 828 uit de werkplaats met een derde koplamp. Het is de bedoeling dat op termijn alle AM75'ers een derde koplamp krijgen
om te voldoen aan een richtlijn van Europa. In december 2018 is de gemoderniseerde AM75 gehomologeerd voor Nederland. Het is voor de AM 75'ers niet verplicht om een derde koplamp te
hebben in Nederland, dus zowel de stellen met 2 als 3 koplampen kunnen in Nederland gezien worden.
Op 2 juli 2021 reden de 815 en 835 als laatste am75'ers in het bordeaux rond. Het waren tevens de laatste NMBS stellen in actieve dienst met een bordeaux kleurstelling.
Samen met deze 2 stellen verdween het livrei na enkele decennia van het Belgische net.
Buitendienststelling
De serie bleef uitzonderlijk lang volledig in dienst. Pas na een brandstichting in Schaarbeek in september 2019 werden de 826 en 831 terzijde gesteld.
© Sicco Dierdorp
Het is verboden om de volledige tekst van deze pagina te publiceren zonder toestemming van de rechthebbende